Gebeurtenissen die impact hebben, komen altijd onverwachts. Dat maakt dat de mensen die ermee te maken krijgen niet voorbereid zijn op wat er op ze afkomt. De eerste opvang is bij dit soort gebeurtenissen van wezenlijk belang. Met Rust na impact kunnen wij direct inspringen voor ondersteuning van de eerste opvang en begeleiding van het proces dat volgt. In het onderstaande verhaal, deel ik graag hoe wij het hebben aangepakt in het geval van de zelfmoord van een jongere.

Wat is er nou gebeurd?
De directeur van een scholengemeenschap belde me omdat een leerling van VWO-5 zelfmoord had gepleegd. Er was veel opschudding op school. Het overlijden was onderwerp van gesprek en er deden meerdere scenario’s de ronde. Ik ben voor een verkennend gesprek naar de school toe gegaan. Toen ik op de school aankwam, bleken veel leerlingen al op de hoogte van het overlijden van Lisa.

Er ging een verhaal rond over een ongeluk. Het verhaal van zelfdoding was er ook. Vanuit de familie was er een contactpersoon aangewezen, een oom van Lisa. Samen met de oom zijn we in gesprek gegaan. Het bleek dat er op de slaapkamer een afscheidsbrief van Lisa was gevonden.  Dat er sprake was van zelfmoord was dus duidelijk. De politie trok dat ook niet in twijfel. Ondanks de zwaarte van het onderwerp vonden de ouders het goed dat het bekend werd gemaakt dat Lisa zichzelf van het leven had beroofd. Moeder zei daarover dat ze dat liever had, dan dat er gegist zou worden naar wat er was gebeurd. 

Aanpak
Samen met de mensen van het schoolmaatschappelijk werk zijn we gaan inventariseren welke jongeren direct geraakt werden door het overlijden van Lisa.

• Ze was lid van een hockeyteam.
• Ze had hechte vriendinnengroepen, op school maar ook buiten school.
• Ze werkte al enkele jaren in de lokale supermarkt.  

Van alle groepen werd er een contactpersoon gezocht: de coach van het hockeyteam, een moeder van de vriendinnengroep, de manager van de supermarkt en ook de mentor van haar klas.

Elke groep jongeren werd als groep uitgenodigd om bij elkaar te komen. Samen met het schoolmaatschappelijk werk zijn er gesprekken gevoerd volgens de methode ‘Delen is helen’.  

Hoe start je zo’n heftig gesprek?
Mij wordt vaak gevraagd hoe je zo’n heftig gesprek start. Daar wil ik graag iets over vertellen. Het allerbelangrijkste: ik vraag nooit naar emoties. In plaats daarvan begin ik met de vraag, “Hoe heb je het nieuws vernomen?”. Uit het antwoord op die vraag haal ik heel veel informatie.  Als een jongere zegt, “Mama kwam naar mij toe, ik zag al dat er iets ergs aan de hand was. Ze sloeg haar arm om mij heen en vertelde me dat mijn vriendin niet meer in leven was”. Dat zegt iets over het steunsysteem van deze jongere. 

Daar tegenover staat het verhaal van een jongere die zegt “Ik heb iets op Insta gezien waaruit ik opmaakte dat er misschien iets heel ergs was gebeurd. Mijn moeder kon ik het niet vragen want die was er weer eens niet. Mijn vader is helemaal niet meer in beeld.” Dat zegt ook iets over het steunsysteem. 

Vragen naar emoties is niet wenselijk voor de verwerking. Zo’n vraag is ook niet te beantwoorden: ”Hoe voel je je?“. Wat kun je daar nou op zeggen?

Delen is helen
Wat ik verder belangrijk vind, is om te toetsen of alle jongeren dezelfde informatie hebben. Dat ze in vrijheid bij elkaar mogen zijn en kunnen delen wat ze willen delen. Zijn er prangende vragen die leven dan kunnen we het daar ook over hebben.

De reactie van Moniek (vriendin van Lisa) was zo mooi na afloop: “Het was zo verdrietig en fijn tegelijk. Ik voelde me zo schuldig omdat ik helemaal niet heb gezien dat Liza zo in de knoop zat. Het bleek dat andere vriendinnen hetzelfde gevoel hadden. Doordat we samen de gesprekken hadden durfde ik het te zeggen, ik denk dat ik het anders voor mezelf had gehouden.” 

Indivuele begeleidingstrajecten
Vanuit het groepsgesprek kunnen er eventueel individuele begeleidingstrajecten voor jongeren opgestart worden. Bijvoorbeeld voor jongeren van wie blijkt dat ze in de thuissituatie wel erg klem zitten of jongeren die op een vervelende manier het nieuws hebben gehoord. Zoals de jongere die een pijnlijke foto op Insta op haar telefoon zag verschijnen. Bij haar bleek thuis meer aan de hand. Middels de warme overdracht heeft zij na de groepsgesprekken individuele hulp gekregen.

Steun na een impactvolle gebeurtenis
Tijdens de teamtraining ‘Crisis in Kaart’ laat ik jullie zien hoe jullie – als directe omgeving –een cruciale rol spelen in het opvangen van jongeren na een impactvolle gebeurtenis en hoe jullie hen direct de steun kunnen bieden die zij nodig hebben.

Wil je meer weten over de teamtraining ‘Crisis in Kaart’ en er als eerste bij zijn voor de gratis training? Bel dan naar 040-2405558 of mail naar info@rustnaimpact.nl. Ik vertel graag meer.